Baza wiedzy
Skarga nadzwyczajna – ostatnia „deska ratunku” dla pokrzywdzonych przez system
Skarga nadzwyczajna jest szczególnym środkiem zaskarżenia wprowadzonym do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym.
Skarga nadzwyczajna może zostać wniesiona przez wymienione w ustawie organy (m.in. przez Prokuratora Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich) od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego albo wojskowego kończącego postępowanie w sprawie w terminie 5 lat od uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia.
Wyobraź sobie, że znowu jesteś dzieckiem. Jest rok 2010. Mieszkasz razem z mamą i dwoma innymi osobami. Nie masz świadomości, że kilka lat wcześniej Sąd wydał wyrok nakazujący eksmisję, a Twoja mama oraz pozostali lokatorzy nie płacą opłat za zajmowane mieszkanie. Nie wiesz również, że przysługuje Wam wszystkim prawo do lokalu socjalnego (ba, nawet nie rozumiesz, co to pojęcie oznacza w końcu jesteś tylko dzieckiem), a Gmina Wam tego lokalu nie zapewnia.
Jest marzec 2021 r. Już nie jesteś dzieckiem. Niespodziewanie dowiadujesz się, że półtora roku wcześniej Sąd Rejonowy zasądził od Ciebie i pozostałych osób, z którymi kiedyś mieszkałaś na rzecz Gminy kwotę w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych. Przeglądasz akta sądowe i to co w nich znajdujesz wprawia Cię w osłupienie.
Okazuje się, że Gmina domaga się od Ciebie odszkodowania za zajmowanie mieszkania od momentu eksmisji do momentu uzyskania lokalu socjalnego.
Składasz wniosek o przywrócenie terminu. Wydaje Ci się, że masz solidne argumenty. Sąd bowiem błędnie uznał, że w latach 2007-2010 byłaś osobą pełnoletnią, a tym samym, że odpowiadasz solidarnie z pozostałymi lokatorami za zapłatę dochodzonej przez Gminę należności.
Sąd jednak oddala Twój wniosek o przywrócenie terminu. Nie przysługuje Ci żaden inny środek zaskarżenia. Komornik wszczyna wobec Ciebie postępowanie egzekucyjne.
Sprawa wydaje się beznadziejna, ale czy na pewno? Przypominasz sobie bowiem o wprowadzonej kilka lat wcześniej instytucji skargi nadzwyczajnej.
Skargę nadzwyczajną może wnieść do Sądu Najwyższego m.in. Prokurator Generalny i Rzecznik Praw Dziecka. Konieczne jest jednak spełnienie kilku rygorystycznych warunków.
Skargę nadzwyczajną można wnieść od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub wojskowego kończącego postępowanie w sprawie w przypadku, gdy:
orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji lub
orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub
zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Ponadto orzeczenie to nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia, a od dnia uprawomocnienia się kwestionowanego orzeczenia nie może upłynąć więcej niż 5 lat.